၂၀၂၅ ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

    မြန်မာစကားပုံတွေ အမျိုးမျိုးသုံးကြရာမှာ ရက်သတ္တ သုံးပတ်အကြာက တက်လာတဲ့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ 7th Nov က တရုတ်(တိုင်ပေ)နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောလိုက်တဲ့ သဘောထားကိုတော့ ဘယ်လိုစာဖွဲ့ရမှန်းမသိ လောက်အောင် ဖြစ်သွားခဲ့ရပါတယ်။ သူပြောလိုက်တာက "ဥပမာအားဖြင့် တရုတ်က စစ်ရေယာဉ်တွေ (သို့) တရုတ်က အင်အားသုံးပြီး တရုတ်(တိုင်ပေ)ကိုသာတိုက် ခိုက်ခဲ့မယ်ဆိုရင် ဒီအခြေအနေ ဟာ ဂျပန်ရဲ့ရှင်သန်မှုကို ခြိမ်းခြောက်တဲ့ အခြေအနေ (Survival - Threatening Situation) ဆောင်တယ်လို့ မာမာ တင်းတင်း လွှတ်တော်မှာ ပြောလိုက်တဲ့ မိန့်ခွန်းပါ။ ဒီစကားရပ်ဟာ ဂျပန်ရဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ်က ပြဋ္ဌာန်းလိုက်တဲ့ လုံခြုံရေးဥပဒေအရ   "အခြေအနေတစ်ရပ်ဟာ ဂျပန်ရဲ့ရှင်သန်မှုကို အန္တရာယ်ပြုလာရင် ဂျပန်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို အခြား မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ ပေါင်းစည်းပြီး ခုခံနိုင်ဖို့ စစ်ထွက်ခွင့် ရှိတယ်"လို့ ထုတ်ဖော်ပြောကြားလိုက်ခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။
    ဒီတော့ ထိုင်ခုံတောင် ဖင်မနွေးသေးတဲ့ ဂျပန်ရဲ့သမိုင်းဝင် ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်က ရဲရဲတောက် မိန့်ခွန်းခြွေလိုက်တာဟာ ဘယ်လိုစာဖွဲ့ရမှန်းမသိအောင် ဖြစ်ရပါတယ်လို့ နိဒါန်းချီလိုက်ရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ 'ကျားတစ်ထောင် တစ်မဖွား'လို့ ပြောရလား၊  'လင်နေစ ဆင်သေမှ'လို့ပဲ ပြောရမလား မသိပါဘူး။
    ဒီ 'စာနေးတကိုင်းချီ' (Sanae Takaichi)ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီးက ခေသူတော့ မဟုတ်ပါ။ သူက ၄-၁၀-၂၀၂၅ မှာ (Liberal Democratic Party/ LDP) ဥက္ကဋ္ဌ ဝင်ရွေးတာမှာ Shinjiro Koizumiကို (၁၈၅/၁၅၆) ၂၉ မဲအသာနဲ့ ရှေးရိုးစွဲ၊ လက်ရဲဇက်ရဲသဘောထား (Conservative/hawkish)ရှိတဲ့ အမတ်တစ်စု ထောက်ခံချက်နဲ့ တက်လာခဲ့ သူဖြစ်ပြီးသွားလေသူ Shinzo Abeရဲ့ လက်ထွက် ဖြစ်ပါတယ်။ သူက Japan Innovation Party (lshin) နဲ့ ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့ဖို့လုပ်လိုက်ပြီး LDP အမတ်ကြီး (Komeito) ညွန့်ပေါင်းက ထွက်သွားချိန် အောက်လွှတ်တော်မှာ ၂၃၇ မဲရပြီး အထက် လွှတ်တော်က ထောက်ခံချက်နဲ့ နောက်ဆုံး ဂျပန်သမိုင်းမှာ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ် တက်ဖြစ်တာပါ။ သူက Gender Equality လို့ ကြွေးကျော်ခဲ့ပေမယ့် အတွေ့အကြုံနဲ့၊ ကက်ဘိနက် စည်းလုံးညီညွတ်မှုရအောင် နောက်ဆုံး ယောကျ်ားတွေအများစုကိုပဲ ရွေးချယ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက် ရှိဒေသတွင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ တင်းမာမှုတွေနဲ့ တာကိုင်းချီရဲ့ ရှေးရိုးစွဲ၊ လုံခြုံရေး ဦးစားပေးမှု သဘောထားကြောင့်ရယ်၊  lshin အုပ်စုရဲ့ ထောက်ခံမှုရယ်ကြောင့် အခုလို သံတမန်ရေးအရ ပွတ်တိုက်မှု ကြီး မားနိုင်တဲ့စကားမျိုးကို ထုတ်ပြောလိုက်ဟန်တူကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေက မှတ်ချက်ပြုပါတယ်။
    တာကိုင်းချီရဲ့ မိန့်ခွန်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဒုဝန်ကြီးက ဘေဂျင်းမှာရှိတဲ့ ဂျပန်သံအမတ်ကြီးကို ဆင့်ခေါ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ မိန့်ခွန်းဟာ အလွန်ရန်လိုတဲ့ သဘောရှိလို့၊၊ တရားဝင်ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်ကြောင်း ဒီစကားရပ်ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းစေလိုကြောင်း၊ တစ်စုံတစ်ရာ ပြဿနာဖြစ်ပေါ်လာပါက ဂျပန်ကသာ အလုံးစုံ တာဝန်ခံရမှာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်က သူ့နိုင်ငံသားတွေ အန္တရာယ်ရှိတဲ့အတွက် ဂျပန်ကို ခရီးမသွားဖို့ သတိပေးထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဂျပန်က တင်ပို့နေတဲ့ ပင်လယ်ထွက်ကုန်တွေ သွင်းခွင့်ကိုလည်း တားမြစ်လိုက်တဲ့အပြင် ဂျပန်နဲ့ အမဲသားသွင်းဖို့ ဆွေးနွေးမှု ကိုလည်း ရပ်ပစ်လိုက်ပါတယ်။ လူမှုကွန်ရက်မှာလည်း တာကိုင်းချီရဲ့ မိန့်ခွန်းဟာ တရုတ်အစိုးရရဲ့ ပင်မ အကျိုးစီးပွားဖြစ်တဲ့ တရုတ်(တိုင်ပေ)နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြောကြားချက်ကြောင့် မျဉ်းနီကို ကျော်ဖြတ်ခြင်း ဖြစ်တယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဂျပန်တွေ ပေးဆပ်ရလိမ့်မယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ တရုတ်အစိုးရ သတင်းဌာနကတော့ သူမရဲ့ပြောကြားချက်ဟာ သိပ်ပြီး ရန်လိုတဲ့သဘော ရှိတဲ့အတွက် ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှုကို ပျက်ပြားစေတဲ့အပြင် (one China Policy) ကိုလည်း ထိပါးရာရောက်ပြီး တရုတ်အရေးကို တိုက်ရိုက် ဝင် ရောက်စွက်ဖက်တယ်လို့ စွပ်စွဲလိုက်ပါတယ်။
    US State Dept ရဲ့ ဒုတိယပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Tommy Piggot ကတော့ ဂျပန်နဲ့ သံယောင်လိုက်ပြီး "US အနေနဲ့ နှစ်နိုင်ငံ မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေးကို ထပ်လောင်း အတည်ပြုကြောင်း၊ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက တရုတ် (တိုင်ပေ) ရေလက်ကြားအတွင်းနဲ့ တခြားပြဿနာဖြစ်နိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာ ကိုယ့်သဘောတစ်ခုတည်းနဲ့ ပိုနေမြဲကျားနေမြဲ အခြေအနေကို အင်အားသုံးပြီး ပြောင်းလဲဖို့ကြိုးစာမှုမျိုးကို သဘောမတူနိုင်ကြောင်း" ထုတ်ဖော်ပြောကြားသွားတာ တွေ့ရပါတယ်။
    တာကိုင်းချီရဲ့ မိန့်ခွန်းကို ဝေဖန်သွားတဲ့သူ နောက်တစ်ယောက် ရှိပါတယ်။ သူကတော့ ကမ္ဘာပတ် ပြီးတော့ တစ်ကိုယ်တော်ကြဲနေတဲ့ China and Globalization က Victor Gao ဖြစ်ပါတယ်။ သူက YouTube ရဲ့ Media Unlocked ဆိုတဲ့ ရုပ်သံဖြတ်ပိုင်း Interview မှာ အခုလို ဖြေကြားသွားပါတယ်။

မေး။    ။ တာကိုင်းချီပြောတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး Mr Gao ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။
ဖြေ။    ။ တာကိုင်းချီပြောတဲ့ စကားတွေဟာ အလွန်ကြောက်စရာကောင်းပါတယ်။ သူ့ကိုယ်သူ ချောက်ထဲကျအောင် လုပ်နေပါတယ်။ တရုတ်အနေနဲ့တော့ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကို တုံ့ပြန်ပါတယ်။ ဒါကို အနောက်အုပ်စုက တရုတ်ဟာ လိုတာထက်ပို တုံ့ပြန်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ မီးနဲ့ကစားနေတယ်လို့လည်း Victor က ပြောပါတယ်။

မေး။    ။ တကယ်ပဲ တရုတ်က လိုအပ်တာထက်ပိုပြီး တုံ့ပြန်တယ်လို့ ထင်ပါသလား။
ဖြေ။    ။ အနောက်အုပ်စုက နောက်ထပ် ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို အလစ်အငိုက် ဗုံးကြဲခံရတာမျိုးကို ပြန်ခံချင်လို့လား၊ ဂျပန်က ဒါမျိုးတွေ ခဏခဏလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတော့ ခင်ဗျားတို့တစ်တွေ အိပ်ရာက နိုးထချိန် တန်ပါပြီ။ အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ နေသူတွေကတော့ ဘာနဲ့တူသလဲဆိုတော့ ဒီလူတွေ သမိုင်းကို မသိတာလား၊ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံတကာစာချုပ်တွေ၊ နိုင်ငံတကာ သဘောတူညီချက်တွေကို မဖတ်ဖူးတာလား။ ကဲ...ဖတ်ဖူးတယ်ဆိုရင်လည်း သူတို့ ဒီစာချုပ်အရ ဂျပန်က ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့အမှားတွေနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် တာကိုင်းချီရဲ့ ရာဇဝတ်မှုမြောက်တဲ့ဆန္ဒကို သဘောမပေါက်ရင် သူတို့တစ်ယောက်မှ ပါးစပ်မဟကြပါစေနဲ့။ ဘာကြောင့် လဲဆိုတော့ သူတို့ဟာ ကမ္ဘာကြီးက လူသားတွေကို လမ်းမှားကိုပို့မည့်သူတွေပါ။ နောက် ထပ် ပုလဲဆိပ်ကမ်း ဗုံးကြဲခံရမည့်လမ်းကို ထပ်ဦးဆောင်သွားမယ့်သူတွေပါ။ ကျွန်တော်တို့ဟာ လက်ရှိမှာ ဒီလိုအန္တ ရာယ်ရှိတဲ့အခြေအနေကို ရင်ဆိုင်နေရပါပြီ။

မေး။    ။ ပြည်မကြီးက တရုတ်(တိုင်ပေ)နဲ့ပေါင်းစည်းရေးကို လုပ်သွားမယ်ဆိုရင် ဂျပန်ကရော ဘယ်အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နိုင်ပါသလဲ။
ဖြေ။    ။ ဂျပန်ဟာ ဒီလိုစိတ်ကူးယဉ်အခန်းမျိုးမှာ ပါဝင်လာစရာလမ်း မရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်က ဒီလိုကိစ္စကို စိတ်ကူးယဉ်လို့ပဲ သုံးလိုပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တကယ်ဖြစ်မလာနိုင်လို့ပါ။ သူတို့ဟာ တရုတ်လိုနိုင်ငံကြီးကို ဘယ်လိုလုပ် စစ်ရေးအရ ယှဉ်နိုင်မှာလဲ။ ဒါဟာ အကြီးမားဆုံးသော ရာဇဝတ်မှုကြီးကို ကျူးလွန်တာနဲ့အတူတူပါပဲလို့ မြင်လိုက်ပါ။ တရုတ်နိုင်ငံက ဂျပန်ကို ဒီအချက်ကိုမြင်အောင်၊ မီးနဲ့က စားတာမျိုး မဖြစ်ရအောင် သတိပေးနေတာပါ။ ကျွန်တော်တို့ အခုပြောနေတာဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး အပြီးမှာ ဂျပန်ဟာ စစ်ရှုံးခဲ့တာကြောင့် အကြွင်းမဲ့ လက်နက်ချခဲ့ရတဲ့အဖြစ်ကို ပြောနေတာပါ။ ဒီတားမြစ်ချက်ဟာ အချိန်အကန့်အသတ် မရှိပါဘူး။ ဒီတားမြစ်ချက်အရလည်း ဂျပန်ဟာ နောက်ထပ် စစ်ဆိုတာ ကို တိုက်ခွင့်ကို မရတော့ပါဘူး (သို့)တရုတ်ကို စစ်ရေးအရ ရန်ပြုလို့လည်းမရပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ဂျပန်ဟာ လက်နက်ချခဲ့ရတဲ့ စစ်ရှုံးထားတဲ့နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ ဖြစ်နေတာကြောင့်ဆိုတာ မမေ့ဖို့ လိုတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ တရုတ်ဟာ စစ်အောင်နိုင် ထားတဲ့နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကိုသမိုင်းက အဆုံးအဖြတ် ပေးထားခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေ့မှ Victor Gao က ထပြောတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီအချက်ဟာ ၁၉၄၅ကတည်းက သမိုင်းမှတ်ကျောက် ရေးထိုးထားခဲ့ပြီးသားအချက် ဖြစ်ပါတယ်။

မေး။    ။ ဒါဆိုရင် ဘာဖြစ်လို့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်က အခုလိုမှတ်ချက်ပေးရတာလဲ၊ ခင်ဗျားကရော ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဂျပန်အစိုးရအပေါ်ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။
ဖြေ။    ။ ကျွန်တော့်အထင်ကတော့ သူအလွန်အရေးကြီးတဲ့ မူဝါဒဆိုင်ရာ အမှားအတော်များများကို ကျူးလွန်ခဲ့တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ (၁) ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဂျပန်က တရုတ်ကို စစ်ရှုံးလို့ အကြွင်းမဲ့လက်နက်ချ ခဲ့ရတဲ့အချိန်က စာချုပ်ပါ အချက်တွေထဲမှာပါတဲ့ တားမြစ်ချက်တွေကို တာကိုင်းချီ အကုန်လုံး ချိုးဖောက်ခဲ့ပါတယ်။ (၂) ဂျပန်ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြန်လည်ရေးဆွဲချိန်မှာ ဂျပန်ဟာ မိမိတိုင်းပြည်ကို ကာကွယ်ဖို့သက်သက်သာ၊ တပ်မတော်ကို ဖွဲ့ခွင့်ပြုခဲ့ပြီးတော့ တပ်တွေ ပြည်ပကို စစ်ရေးတာဝန်နဲ့ စေလွှတ်ခွင့်မပြုဘဲ တားမြစ်ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ ဖွဲ့စည်းပုံမှာပါတဲ့ ဥပဒေစည်း မျဉ်းတွေကို ဖောက်ဖျက်တယ်။ ဒါကြောင့် သူဟာ ဂျပန် ဥပဒေအရဆိုရင် ရာဇဝတ်သားဖြစ်တယ်။ (၃)ဒီ တတိယအချက်ကတော့ ပိုအရေးကြီးပါတယ်။ ၁၉၇၁ မှာ ဂျပန်ဟာ တရုတ်နဲ့ နှစ်နိုင်ငံသံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ပြန်ပြီး ပုံမှန်ဖြစ်အောင် လုပ်လိုက်ချိန်မှာ ဒီအချက်အရလည်း တိုက်ခိုက်ခွင့်ရှိတယ်ဆိုပြီး Victor က ချက်ကျကျပြန်ဖြေထားတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။
    ဝန်ကြီးချုပ် တာကိုင်းချီရဲ့ တရုတ်(တိုင်ပေ)နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြင်းထန်တဲ့မှတ်ချက်အပေါ်မှာ Univerity of Massachusetts  ရဲ့ Prof  Emeritus Richard Wolf က အခုလိုပြောပါတယ်။ "သူ့အနေနဲ့ ဒီလိုရာထူးရခါစ ခေါင်း ဆောင်တစ်ယောက်က တရုတ်ကို ချက်ချင်းသွား၊ တရုတ်ခေါင်းဆောင်နဲ့တွေ့ပြီးမှ အခုလို ပြင်းပြင်းထန် ထန်ပြောတာကို သူအံ့သြကြောင်း၊ ဒီကိစ္စမှာ သူဟာ အမေရိကန်ကို ပိုအားကိုးတာ ပြသလိုတာ ဖြစ်ကြောင်း၊ US က neo cons တွေကသာ တရုတ်(တိုင်ပေ)ကိစ္စကို အမြဲတမ်း အသက်သွင်းနေတာဖြစ်ကြောင်း၊ သူ့စကားကို ဖာထေးဖို့ သူ တစ်ခုခုလုပ်သင့်ကြောင်း"ပြောပါတယ်၊ Columbia University က Prof Jeffery Sachs ကလည်း "ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးမှာ နှစ်ပေါင်း ၈၀ လောက် ဂျပန် တပ်မတော်က ပြည်ပစစ်မှာ မပါဝင်နိုင်အောင် အမေရိကန်က ကြီးမှူးရေးဆွဲပေးခဲ့တဲ့ အခြေခံဥပဒေပါ ကန့်သတ်ချက်ကို ဘယ်သူကမှ မပြောဘဲ ဂျပန်ရဲ့ ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်က အခုတော့ ဘောင်ကျော်လွန်ဖို့ မှတ်ချက်ပြုသလို ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း" ဝေဖန်ထားပါတယ်။ UN မှာတော့ တရုတ်ရဲ့အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်က ဂျပန်ရဲ့ မှတ်ချက်ဟာ အမှားတွေပါပြီး အလွန်အန္တရာယ်ကြီးကြောင်း တရားဝင် ကန့်ကွက်ခဲ့ပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ တော့ ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Toshimitsu Motegi က ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ နိုင်ငံလုံခြုံရေး လိုအပ်ချက်တွေအရ ပြောရတာဖြစ်လို့ မူလလမ်းကြောင်းကနေ ပြောင်းလဲစရာ အကြောင်းမရှိဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ ပြည်သူ တွေထဲကလည်း တာကိုင်းချီကို သူ့စကား ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းဖို့၊ စစ်ကိုမခေါ်ဖို့၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းဖို့ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ နှစ်ဖက်လုံးကတော့ ကိုယ့်အမြင်နဲ့ ကိုယ်ပြောကြပေမယ့် အခုဖြစ်တဲ့ တရုတ်(တိုင်ပေ)ရေလက်ကြားအရေးဟာ ဆယ်စုနှစ်တွေနဲ့ချီပြီး တောင်တရုတ်ပင်လယ်ကွေ့ အရေးထဲ က သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ ထိတွေ့ညှိနှိုင်းမှုတွေ ပါမလာသေးတာမို့ ဒေသတွင်းတည် ငြိမ်မှုကို ကိုင်လှုပ်လာ နိုင်တဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့အရေး (Related Issue)တစ်ခုလို့ မှတ်ယူရမှာဖြစ်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
ရွှေလင်းယုန်

(TREND News ဂျာနယ်အတွဲ(၄)၊ အမှတ်( ၄၅ ) တွင်ပါရှိသော ဆောင်းပါးအား တဆင့်ပြန်လည်မျှဝေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ )